Prut Antlaşması Nedir ?
Prut Antlaşması, 1710-1711 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında Prut Savaşı’nın sona ermesi üzerine Prut nehri kenarında imzalanan barış antlaşmasıdır. Karlofça barışının sonunda Karadeniz’deki üstünlüğünü kaybeden Osmanlı Devleti’nin, Prut antlaşması ile kaybettiği yerleri geri kazanması açısından tarihteki önemli yerini hala korumaktadır.
Prut Antlaşması’nın Nedenleri
Prut Antlaşması’nın nedenlerini anlayabilmemiz için öncelikle Rusya’nın bölgedeki siyasi ve ekonomik politikalarını bilmemiz gerekir. Rus Çarlığı’nın başına Çar Büyük Petro geçtikten sonra, Rusya’ların en büyük amaçı sıcak denizlere açılmak olmuştur.
Ruslar’ın sıcak denizlere inebilmeleri için yapabilecekleri iki yol vardı. Kuzeyde İsveç, güneyde Osmanlı Devleti tarafından kapatılmış olan Baltık ve Karadeniz. İsveç ile yapılacak mücadele sonunda sıcak denizlere daha rahat ulaşabileceklerini anlayan Rusya, İsveç ile (1700-1721) Büyük Kuzey Savaşlarını yapmıştır.
Prut Antlaşması’nın Sonuçları Nelerdir?
Prut Antlaşması, Rus tarafının isteği sonucunda imza altına alındığı için bu antlaşmadan kazançlı çıkan tarafın Osmanlı Devleti olması gerekliydi. Prut Antlaşmasından daha fazla kazançlı çıkan taraf Ruslar olmuştur. Ruslar hem mağlup olmuşlar, hemde Prut antlaşmasından kazançlı çıkmışlardır. Rus Çarı’nın esir alınabileceği bir savaşta Çar Petro ülkesine dönmeyi başarabilmiştir. Bu Rusların elde ettiği en büyük kazanç olarak görülmektedir.
Antlaşmanın imzalandığı dönemde Osmanlı İmparatorluğu’nun başında bulunan padişah III. Ahmet barış antlaşmadan memnun kalsada, Rus tarafının barış antlaşmasında yerine getirmesi gerekenleri yapmaması sonucu sarayda Sadrazama karşı bir muhalefet grubu oluşmuştur.
Prut Antlaşmasının Maddeleri Nelerdir?
•Azak Kalesi arazi ve savaş gereçleri ile Osmanlı İmparatorluğu’na teslim edilecek. Osmanlı sınırında bulunan Taygan, Kamenka ve Samara kaleler yıkılacak. Kamenka şehrinde bulunan top ve askeri cephane teslim edilecek ve bu vilayetlerde hiç kimse tarafından kale inşaatı yapılmayacak.
•Lehistan içişlerinde bağımsızlığına karışılmayacak. Lehistan ve Kırım’a bağlı bulunan Kazaklar’a karışma olmayacak.
•Rus Çarlığı hiç bir şekilde başkent İstanbul’da elçilik görevlisi bulunduramayacak. İstanbul’a kara ve deniz yoluyla Rus tüccarlar gelip gidebilecek.
•Daha önce yapılan savaşlarda esir olan Osmanlı askerleri serbest bırakılacak.
•İsveç Kralı Şarl, kendi ülkesine hiçbir müdahaleye maruz kalmadan güvenli bir şekilde gidebilecek.
•Her iki devlet bu antlaşmanın ardından vatandaşlara kötü müdahalede bulunmayacak.
•İleri bir tarihte asıl barış antlaşması İstanbul’da taraflarca yapılacaktır.