Motivasyon Nedir ?
İnsan eylemlerinin arkasındaki itici güç, davranışlarımızı hedefe yönlendiren istek, motivasyon için söyleyebileceğimiz bazı tanımlardandır. Woodworth'a göre ise motivasyon, "Bireyin kendisini amaç arayışı için belirli davranışlara yönlendiren durumudur." Gerçekleştirdiğiniz en ufak eylemi düşünün, örneğin su içmek için mutfağa gitmek gibi, bir de hayatınız için aldığınız en büyük kararı düşünelim, bu belki de mesleğinizi değiştirmek olabilir. Her iki durumda da, etkileri arasındaki fark ne kadar büyük olursa olsun, arkasında yatan güç motivasyondur. Motivasyon dinamik bir süreçtir ve zamanla değişir. Koşullar değiştikçe, zaman geçtikçe yükselen ve düşen güdüler, devam eden davranış akışına katkıda bulunur. Eylemleri, kararları ne derece bir motivasyonla yaptığınız ise verimliliğinizi belirler.
Biyolojik güdülere ek olarak, motivasyonlar içsel veya dışsal olabilir. İçsel olarak motive olmuş davranışlar, getirdikleri kişisel tatmin duygusu nedeniyle gerçekleştirilirken, dışsal olarak motive olmuş davranışlar başkalarından bir şey almak için gerçekleştirilir. İçsel motivasyon , kişisel çıkarları takip ederken ve yeteneklerimizi uygularken zorlukları arama ve üstesinden gelme yönündeki doğal eğilimdir. İçsel olarak motive olduğumuzda, faaliyetin kendisi ödüllendirici olduğu için teşviklere veya cezalara ihtiyacımız yoktur. Öte yandan, bir not almak, cezadan kaçınmak gibi durumlar için sergilenen tutumlar Dışsal motivasyon olarak bilinir.
Motivasyon, gerek psikolojik gerekse bilimsel olarak ele alınarak günümüze kadar pek çok yönden araştırılmış ve araştırılmaya devam etmektedir. Temelde hayatımızın her alanına yayılmış olsa da fazlasıyla karmaşık bir konu olduğunu söylemek yanlış olmaz. Motivasyona karşı bazı yaklaşımlar bulunmaktadır. Bunlar; Davranışçı yaklaşımlar ( pekiştireçler, ödül, teşvik ve cezalandırıcılar), Hümanist yaklaşımlar ( benlik saygısı, kendini gerçekleştirme ve kendi kaderini tayin etme ihtiyacı), Bilişsel yaklaşımlar ( inançlar, başarı için nitelikler ve başarısızlık beklentileri) ve Sosyo-kültürel ( Katılımlı katılım, topluluklarda kimliğin korunması) yaklaşımlardır. Sadece davranışsal yaklaşımlar dışsaldır.
Motivasyon ve Duygu
Motivasyon ve duygu karmaşık bir şekilde bağlantılı olabilse de, bunlar temelde farklı iki şeydir. Motivasyon, davranışı bir hedefe yönlendiren istek ve ihtiyaçları tanımlar; duygu ise, öznel bir varlık halidir. Duygu ve motivasyon çeşitli şekillerde bağlantılıdır. Her ikisi de davranışı etkiler ve bizi harekete geçmeye yönlendirebilir ve duygunun kendisi bir motive edici olarak hareket edebilir. Örneğin, korku duygusu bir kişiyi stresli bir durumdan çıkmaya motive edebilirken, mutluluk duygusu bir kişiyi o duyguyu güçlendiren bir projede daha üretken olmaya motive edebilir.
Motivasyon hakkında birden fazla teori söz konusudur fakat yazımızda daha yüzeysel bir anlatım hedeflenmiştir. Çok daha derine işlenmesi gereken bu kavram ile ilgili okuyarak ve üzerine düşünerek anlayacağımız pek çok öğreti bulunmaktadır. "Motivasyon nedir?" sorusu için olan cevap arayışına ufak bir giriş yapmak amacıyla hazırlamış olduğumuz yazımızı birkaç kitap önerisi ile sonlandırmak, motivasyon kavramını gerçekten algılamak ve benimsemek için faydalı olacaktır.
Finite and Infinite Games ( James P. Carse)
Flow: The Psychology of Optimal Experience ( Mihaly Csikszentmihalyi)
Outliers: The Story of Success ( Malcolm Gladwell)
Once a Runner ( John L. Parker Jr.)